Archeologen vinden 12e-eeuwse restanten van het dorp Helpman

18 mei 2020

Bij een opgraving aan de Van Houtenlaan in de stad Groningen hebben archeologen de eerste bewoning van het dorp Helpman gevonden.

Tot hun grote verrassing ontdekten de archeologen bij een routine-opgraving een middeleeuws erf in wat nu een wijk is aan de zuidkant van de stad. Het gaat om een complex met een boerderij en een aantal kleinere bijgebouwen, omgeven door een gracht.

Spectaculaire vondst

Archeologen spreken van een spectaculaire vondst, omdat dit vermoedelijk het begin is van het dorp Helpman. Het hoofdgebouw op het erf was zo’n acht meter breed, vermoedelijk tussen de twintig en dertig meter lang en is tussen 1100 en 1125 gebouwd.

De opgraving vindt momenteel plaats naast het terrein van de gesloopte zusterflat van het voormalige Rooms Katholiek Ziekenhuis. Het terrein wordt klaargemaakt voor de bouw van een complex met veertig sociale huurwoningen.

Standaard wordt er dan bodemonderzoek gedaan. De archeologen verwachtten niet veel van de opgraving, omdat uit de archieven en kaarten niet valt af te leiden dat hier ooit iets heeft gestaan. ‘We hebben eerst een paar proefboringen gedaan en toen hebben we een paar proefsleuven gegraven. We kwamen al snel scherven van aardewerk tegen, waarna we verder zijn gaan graven’, zegt archeoloog Cuno Koopstra van ingenieursbureau MUG.

Het gebied ten zuiden van Groningen lag voor de middeleeuwen braak. Toen het onder het gezag kwam van de bisschop van Utrecht vestigde deze verschillende erven in het gebied: Dilgt, Hoorn, Hemmen en ook Helpman. Vanuit dat erf werd het gebied dan ontgonnen en geëxploiteerd.

‘We worden heel blij van dit soort vondsten, omdat dit weer een enorme kennisverrijking is over de ontwikkeling van de stad’, zegt archeoloog Koopstra. ‘Je kunt uit de vondsten, kostbaar aardewerk en een weegschaaltje om munten te wegen, opmaken dat er in de middeleeuwen ook buiten de stad al welvarende mensen woonden.’

Na 1225 is het erf verlaten, gesloopt en uit de geschiedenis verdwenen. De bewoners zijn vermoedelijk in de omgeving gaan wonen en zo ontstond het dorp Helpman. In 1915 werd het geannexeerd door de stad en sindsdien is het een wijk van Groningen.

Bron: RTV Noord

Certificering